Friedrich Carl von Savigny

(D. 21 Şubat 1779 Frankfurt – 25 Ekim 1861 Berlin) 19. yüzyıl hukukçularının en saygın ve itibarlı hukukçularındandır.

Lorraine’in tarihi kayıtlarına göre; adını Mosella Vadisi'nde, Charmes’ın yakınında bulunan Savigny Şatosu’ndan alan bir ailenin çocuğu olarak Frankfurt’ta dünyaya geldi. 13 yaşında öksüz kalan Savigny, 1795’te Marburg Üniversitesi’ne gidene kadar bir koruma tarafından yetiştirildi. Daha sonra bu üniversitede Alman reformunun öncülerinden Prof. Anton Bauer ve ortaçağ hukuk bilimi çalışmalarıyla tanınan Philip Friedrich Weiss’in yanında çalıştı. Başta Jena, Leipzing ve Halle olmak üzere çeşitli üniversiteleri ziyaret eden Savigny geri döndüğü Marburg’tan 1800 yılında doktorasını aldı. Marburg’ta ceza hukuku ve pandekt hukuku konusunda ders verdi.

1803’te ünlü tezi “Das Recht des Besitze“i (“zilyetlik hukuku”) yayınladı. Bu eseri ünlü hukukçu Thibaut tarafından bir baş yapıt ve Roma hukuku otoritesinin bu anlamda sonu olarak nitelendirildi. Avrupa’da ünü hemen yayılan bu eser, hala hukuk tarihinde önemli bir yere sahiptir. 1804’te Savigny, şair Bettina von Arnim ve Clemens Brentano’nun kızkardeşi Kunigunde Brentano ile evlendi. Aynı yıl Roma hukuku hakkında güncel kaynaklarla ilgili kapsamlı bir araştırma yapmak üzere Fransa ve Güney Almanya turuna çıktı.

1808’de Bavyera Hükümeti tarafından Landshut’a Roma hukuku profesörü olarak atandı. Burada bir buçuk yıl çalıştı. 1810’da Berlin Üniversitesi'ne Wilhelm von Humboldt’un şefliğini yaptığı Roma hukuku kürsününe davet edildi. Burada hukuk fakultesi bağlantılı verdiği hizmetlerden biri de “hüküm komitesi (Spruch-Collegium)”nin üyesi olarak sıradan mahkemeler tarafından yönlendirilen sıradışı davalarda görüş bildirmektir. Bu zamanlar Savigny’nin en yoğun dönemidir. Devlet Üniversitesinde 3. rektör olarak hocalık yaptı ve hükümdarlık prensine Roma, Ceza ve Prusya hukukları konusunda özel dersler verdi. Berlin’de kaldığı süreçte bir kazancı da “Niebuhr” ve “Eichhorn” ile dostluk kurmasıdır. 1814’te “Vom Beruf unserer Zeit für Gesetzgebung und Rechtswissenschaft” adlı makalesini çıkardı. Bu makale kanundaki düzenlemeye karşı yazılmış bir protestoyu içeriyordu ve Thibaut’ın Almanya için “Yabancı kanun sistemleriyle etkileşiminin serbest olması gerekliliği” konusunda yazdığı makaleye cevap olarak yazılmıştı. Bu ünlü makalede Savigny yeni bir hukuk sistemine ya da yeni kanunların girmesine karşı çıkmıyor fakat sadece iki durumda kondifikasyona itiraz ediyordu:

1. Önceki dönem hukukçuları tarafından ihmal edildiğinden gelen zararlar kolayca düzeltilemiyorsa,

2. Eğer doğal kanunun “bitmez tükenmez kibiri“ ve “sığ felsefesi” ile çelişmesinde büyük bir risk varsa.

Hala değerli sayılan bu makale hukuku içi boş Christian Wolff’un Institutiones juris naturae et gentium gibi genellemelerden kurtardı ve pozitif kanunlar hakkındaki tarihsel çalışmaların, hukuk biliminin doğru anlaşılmasının taliki şartı olduğunu ispatladı.

1815’te Karl Friedrich Eichhorn ve Johann Friedrich Ludwig Göschen ile birlikte “Zeitschrift für geschichtliche Rechtswissenschaft” ile temsilcisi olduğu yeni tarih okulunun bir birimini kurdu. Bu dönemde Savigny, Verona’daki keşifte bulunup ona iletilen bir yazının Niebuhr’un iddia ettiği gibi Ulpian’ın yazısı değil Gaius’un kayıp yazısı olduğunu keşfetti.

1815’te son bölümü 1831’de yayınlanan “Geschichte des römischen Rechts im Mittelalter”in ilk bölümünü yayınladı. Hocası Weiss’in teşvik ettiği bu çalışması, Irnerius’tan şimdiye kadar ki Roma Hukuku tarihi üzerinedir. Çalışmasında bazı yerleri kısaca, bazı kısımları ise ayrıntılarıyla ele almıştır. Anlatımında hukuk biliminin temellerini altüst eden uluslar ayrılığının olduğu 16. yüzyıldan sonrasına yer vermemiştir.

Konuları ele alışı bir bibliyograftan çok filozofik bir bakış açısıyladır. Çalışmaları imparatorluğun parçalanmasından, 12 yüzyılın başına kadar Roma tarihini ortaya çıkarmış ve ölü olarak kabul edilen Roma hukukunun gümrüklerde, şehirlerde, dini doktrinlerde nasıl yaşadığını göstermiştir. 1817’de Prusya eyalet sistemini organize eden kurulun üyeliğinde ve Staatsrath’ta adalet bakanlığı üyeliğinde bulunmuştur. 1819’da Rhine eyaletlerinde Yüce Divan üyeliği yapmıştır. 1820’de ise Prusya kanunu revize eden komisyonun üyeliğinde bulunmuştur.

1822’de sinirsel rahatsızlıklar geçirmiş ve bu raharsızlıklar sonucu dinlenmek için yolculuğa çıkmıştır. 1835’te Roma Hukuku üzerine ayrıntılı çalışması, “Stem des heutigen römischen Rechts( 8 bölüm, 1840- 1849), başlamıştır. Profesör olarak 1842 martında biten çalışmaları büyük Frederick tarafından 1746’dan beri Prusya’daki hukuk sisteminin başındaki kişilere verilmeye başlanan “Grosskanzler” - büyük rektör- ünvanını almasını sağlamıştır. Bu görev aynı zamanda ona borsanın vergilendirilmesi ve boşanma kanunlarında önemli reformlar yapmasında kolaylık sağlamıştır. 1848’de istifa edene kadar bu görevde kalmıştır.

1850’de akademik jübilesini 1800-1844 tarihleri arasında yaptığı küçük çalışmaları Vermischte Schriften adlı eserini yayınlayarak yapmıştır. 1853’te Roma hukuku çalışmalarını tamamlayıcı nitelikte olan mukaveleler üzerine yazdığı tezi “Das Obligationenrecht“ yayınlamıştır.

Savigny, Berlin’de 1861’de vefat etmiştir. Oğlu Karl Friedrich von Savigny (1814-1875) Prusya dışişleri bakanlığında bulunmuş ve Prusya adına özellikle 1866’da önemli diplomatik girişimlerde bulunmuştur.

Savigny, 19. yüzyıl entelektüel Alman hukuk çalışması hareketi, tarihçi hukuk okulu denilen ve kurma şerefinin Gustav Hugo’ya ait olduğu hareketin öncülerindendir. Hukuk bilimi tarihinde Savigny’nin en önemli çalışmaları “Recht des Besitzes“ ve “Beruf unserer Zeit für Gesetzgebung“ 'dir. Profesör Rudolf von Jhering “Recht des Besitzes ile Roma’nın yargılama methodu tekrar önem kazandı ve modern hukuk biliminin doğmasını sağladı” der. Savigny, Roma mülkiyeti sürekli “kazandırıcı zaman aşımı” ve “yasaklar”a atıflar olduğunu kanıtlamaya çalışmış ve mülkiyet hakkının sürekli olmadığını sadece dış etkilere karşı dokunulmazlığı kapsadığını, mülkiyetin sınırsız gücün idraki temelli olduğunu savunur.

Eserleri

• Das Recht des Besitzes - 1803 (The Law of Property - Zilyetlik hukuku)
• Vom Beruf unserer Zeit für Gesetzgebung und Rechtswissenschart - 1814 (Günümüzdeki Kanun Koyma ve Hukuk Bilimi Mesleği)
• Gesschichte des römischen Rechts im Mittelalter – 1815’ten 1831’e kadar
• System des heutigen römischen Rechts – 1840’tan 1849'a kadar (System of Modern Roman Law - Günümüzdeki Roma Hukukunun Sistemi)
• Vermischte Schriften - 1850
• Obligationenrecht - 1853

ALINTI: http://tr.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Carl_von_Savigny