Değerli Ziyaretçiler, Adalet Bakanlığınca hazırlanan "KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU TASARISI" Türkiye Büyük Millet Meclisi Bşk.lığına gönderildi. 

Adalet Bakanlığı resmi internet sitesinde yer alan habere göre, KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU TASARISI17 Mayıs 2012 tarihinde TBMM.ne sevkedildi.

- KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU KANUNU TASARISI" İÇİN TIKLAYINIZ.

TASARI'NIN GENEL GEREKÇESİNDE ; 

Kamu yönetiminin Dünyada ve ülkemizdeki değişme ve gelişmelere paralel olarakyeniden yapılandırılması ihtiyacı, her geçen gün artarak devam etmektedir. Bu nedenle, kamuhizmetleriyle ilgili Devlet görevlerinin yeniden değerlendirilmesi ve halkın idaredenkaynaklanan şikâyetlerini en aza indirecek bir yönetim anlayışının yerleştirilmesi zorunlulukarz etmektedir.Bu saptamalardan hareket eden Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Plânında “KamuHizmetlerinde Etkinliğin Artırılması Projesi” çerçevesinde; yönetim-birey ilişkilerindekarşılaşılan uyuşmazlıkların etkin ve hızlı bir şekilde çözümü amacıyla; yargının katı işleyişkurallarına bağlı oluşu ve zaman alıcı işlemesi gerçeği karşısında, yönetimi yargı dışındadenetleyen ama yönetime de bağlı olmayan bir denetim sistemi ihtiyacı sonucunda ortayaçıkmış olan ve Avrupa Birliğinin kendi bünyesinde ve üye ülkelerin çoğunda da bulunan,halkın şikâyetleriyle ilgilenen bir Kamu Denetçisi (ombudsman) sisteminin Türkiye’de dekurulması öngörülmüştür.Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Plânında da yine “Kamu Hizmetlerinde EtkinliğinArtırılması” çerçevesinde; kamu yönetimi-vatandaş ilişkilerinde karşılaşılan uyuşmazlıklarınetkin ve hızlı bir şekilde çözümü amacıyla, halkın şikâyetleriyle ilgili konularda, yönetimidenetleyen ama yönetime bağlı olmayan bir Kamu Denetçisi (ombudsman) sistemi kurulmasıöngörülmüş, bu çerçevede gerekli altyapının oluşturulmasına ve sistemin istisnasız tüm idarîişlem ve eylemleri kapsamasına önem verileceği belirtilmiştir.Osmanlı Devletinde idarî yargı sisteminin olmaması nedeniyle halkın idareye yönelikşikâyetlerini incelemek üzere, “Kadıûl-Kudat” adıyla özel görevli kadı (hâkim) tayinedilmişti. Bu kişiler, padişah da dâhil, idarenin işlem, eylem, tutum ve davranışlarına karşıhalkın yaptığı başvuruları değerlendirerek etkin bir denetim sağlamıştır. İsveç Kralı 12.Charles, Osmanlı Devletinde bulunduğu 18 inci Yüzyılın başlarında bu kurumu incelemiş veülkesine döndüğünde “ombudsman” adıyla oluşturmuştur. Diğer Avrupa ülkeleri de buuygulamadan esinlenerek “ombudsman” kurumunu kurmuşlardır.Günümüzde bu kurum, aralarında Fransa, İngiltere, İtalya, İspanya ve Hindistan’ın dabulunduğu yüzü aşkın devlette ülke, bölge, kent veya sektör itibarıyla hizmet vermektedir.Ayrıca, Avrupa Birliği de Avrupa Birliği bürokrasisi tarafından yapılacak yanlışuygulamalara karşı üye ülke vatandaşlarının haklarını korumak üzere “ombudsman”kurumunu oluşturmuştur.İsveç dilinde “ombudsman” kelimesi, vekil, delege, avukat veya başkaları adınahareket etmeye ve onların haklarını korumaya yetkili kılınmış kimse anlamındakullanılmaktadır. Kurum olarak “ombudsman”, bugün parlâmento tarafından, parlâmentoadına idareyi denetlemek için seçilmiş kimse veya kimseleri ifade etmektedir. “Ombudsman”kelimesinin Türkçe karşılığı olarak; “halk denetçisi”, “kamu denetçisi”, “kamu hakemi”,“arabulucu”, “halk avukatı”, “yurttaş sözcüsü” gibi ifadeler kullanılmaktadır.Anayasanın 125 inci maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargıyolunun açık olduğu ve yargı yetkisinin, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunundenetimi ile sınırlı olduğu hükmüne yer verilmiştir. 7/5/2010 tarihli ve 5982 sayılı TürkiyeCumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun11 inci maddesiyle, söz konusu maddede değişiklik yapılarak, hukuka uygunluk denetimininhiçbir surette yerindelik denetimi şeklinde kullanılamayacağı hükme bağlanmıştır.Anayasanın 9 uncu maddesinde ise yargı yetkisinin, Türk Milleti adına bağımsızmahkemelerce kullanılacağı düzenlenmiştir. İdarenin iç denetimi ise teftiş kurulları veyabenzeri birimlerce gerçekleştirilmektedir. Ancak, Yedinci ve Sekizinci Beş Yıllık KalkınmaPlânlarında öngörüldüğü gibi, kapsamı giderek genişleyen idare-birey (vatandaş)ilişkilerinden kaynaklanan şikâyetlere etkin ve hızlı çözümler getiren, idarenin işleyişi ileilgili şikâyetleri inceleyen ve önerilerde bulunan bir kuruma ülkemizde de ihtiyaçduyulmaktadır.Bu amaçla daha önce hazırlanan “Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Tasarısı”,15/6/2006 tarihli ve 5521 sayılı Kanun olarak kabul edilmişse de, Cumhurbaşkanı tarafından,yayımlanması uygun bulunmayan 3 üncü, 4 üncü, 9 uncu, 11 inci, 13 üncü, 15 inci, 22 nci, 26ncı, 30 uncu, 33 üncü, geçici 1 inci ve 41 inci maddelerinin bir kez daha görüşülmesi için,Anayasanın 89 uncu ve 104 üncü maddeleri uyarınca 1/7/2006 tarihinde Türkiye BüyükMillet Meclisi Başkanlığına geri gönderilmiştir.Söz konusu Kanun, 28/9/2006 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi GenelKurulunda yeniden görüşülerek 5548 sayılı Kanun olarak aynen kabul edilmiş ve 13/10/2006tarihli ve 26318 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır. Ancak, yapılan başvuru üzerineAnayasa Mahkemesi, 27/10/2006 tarihli ve E. 2006/140, K. 2006/33 (Yürürlüğü Durdurma)sayılı Kararıyla Kanunun, Kamu Denetçiliği Kurumunun kurulmasını öngören geçici 1 incimaddesinin yürürlüğünü durdurmuş ve 25/12/2008 tarihli ve E. 2006/140, K. 2008/185 sayılıKararıyla da Kanunun tümünü, Anayasanın 6 ncı, 87 nci ve 123 üncü maddelerine aykırıgörerek iptal etmiştir. Söz konusu Karar, 4/4/2009 tarihli ve 27190 sayılı Resmî Gazetedeyayımlanmıştır.Anayasa Mahkemesinin iptal kararında belirtilen hususlar gözönünde bulundurularak,5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik YapılmasıHakkında Kanunun 8 inci maddesiyle, Anayasanın 74 üncü maddesinde değişiklik yapılmışve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulacak Kamu DenetçiliğiKurumunun kuruluşu, görevi, çalışması ve inceleme sonucunda yapacağı işlemler ile KamuBaşdenetçisi ve Kamu Denetçilerinin nitelikleri, seçimi ve özlük haklarına ilişkin usul veesasların kanunla düzenleneceği hükme bağlanmıştır. Söz konusu Anayasa değişikliği,12/9/2010 tarihinde yapılan halkoylamasında kabul edilmiş ve kesin sonuçların 23/9/2010tarihli ve 27708 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmasıyla yürürlüğe girmiştir.Anayasanın 5982 sayılı Kanunla değişik 74 üncü maddesinde hükme bağlanan KamuDenetçiliği Kurumunun kurularak çalışmalarına başlaması amacıyla hazırlanan bu Tasarıyla,Kamu Denetçiliği Kurumu kurulmaktadır. Kurumda Başdenetçi, Denetçiler, Uzmanlar, UzmanYardımcıları ve diğer personel görev yapacaktır. Bu çerçevede Başdenetçi ile Denetçileringörevlerini gerektiği gibi yerine getirebilmeleri ve yetkilerini kullanabilmeleri içinAnayasanın yargı bağımsızlığına ve idarî eylem ve işlemlerin yargısal denetimine ilişkinhükümlerine uygun düzenlemeler getirilmesine özen gösterilmiştir. Böylece, idareninmümkün olduğu kadar Kurumun önerilerini değerlendirmeye alarak uyması ve idarî yargınınyükünün azaltılması hedeflenmektedir.Tasarıyla, ülkemizde Kamu Denetçiliği Kurumunun oluşturulması ve ülke düzeyindefaaliyet göstermesi öngörülmekte; ayrıca, Başdenetçi, Denetçiler ve Genel Sekreteringörevleri, nitelikleri, seçimleri, atanmaları, çalışma ilkeleri, bağımsızlığı, Kuruma yapılacakbaşvurular ve Kurum personeli ile ilgili konular düzenlenmektedir.

Yorumlar