Değerli Ziyaretçiler, Danıştay Dergisi'nin 126 ıncı sayısında yer alan bir emsal kararı sizlerle paylaşmak istedik. Kararın özeti şöyle:  Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nda piyade yüzbaşı olarak görev yapmakta iken görevine son verilen ve Sandığa tabi 17 yıllık hizmet süresine karşılık toptan ödeme yapılan davacının, 5434 sayılı Kanun'un 88. maddesi gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş kişi konumunda olması nedeniyle malullük aylığı bağlanması isteminin, anılan Kanun'un 54. maddesine göre açıkta iken malul durumuna düşenlere ilişkin düzenleme çerçevesinde incelenmesi gerektiği hakkında. (Dnş.11.D., 13.10.2010, E.2010/959, K.2010/7874)

DANIŞTAY DERGİSİ 126. SAYISINDA YER ALAN KARAR ÖZETİ ŞÖYLE:

T.C.

D A N I Ş T A Y

Onbirinci Daire

Esas  No   : 2007/959

Karar No   : 2010/7874

Özeti : Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nda piyade yüzbaşı olarak görev yapmakta iken görevine son verilen ve Sandığa tabi 17 yıllık hizmet süresine karşılık toptan ödeme yapılan davacının, 5434 sayılı Kanun'un 88. maddesi gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş kişi konumunda olması nedeniyle malullük aylığı bağlanması isteminin, anılan Kanun'un 54. maddesine göre açıkta iken malul durumuna düşenlere ilişkin düzenleme çerçevesinde incelenmesi gerektiği hakkında.

            Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : … (…'e vesayeten)

            Karşı Taraf (Davalı)      : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

                                                (T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü)

            Vekili                           : Av. …

            İstemin Özeti               : Ankara 8. İdare Mahkemesinin 5.4.2006 tarih ve E:2005/1280, K:2006/613 sayılı kararının; davacı tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

            Savunmanın Özeti        : İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.

            Danıştay Tetkik Hakimi : Sibel Kaya Saçmalı

            Düşüncesi                    : 5434 sayılı Kanun'un 88. maddesi gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş kişi konumunda olan davacının durumunun, eklediği sağlık raporları da dikkate alınarak anılan Kanun'un 54. maddesi uyarınca değerlendirilmesi gerekirken, 2829 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca sosyal güvenlik kurumlarından birine tabi işe başlaması halinde hizmet ihyasının mümkün bulunduğundan bahisle davacının başvurusunu reddeden davalı idare işleminde ve davayı reddeden Mahkeme kararında hukuka uyarlık bulunmadığından temyiz isteminin kabulüyle kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

            Danıştay Savcısı           : Gülsen Bişkin

            Düşüncesi                    : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.

            Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

            Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

            Dava, Kara Kuvvetleri Komutanlığında piyade yüzbaşı olarak görev yapmakta iken 8.3.2002 tarihinde disiplinsizlik nedeniyle görevine son verilen ve kendisine toptan ödeme yapılan davacı tarafından, hizmetlerinin ihya edilerek tarafına malüllük aylığı bağlanması yolundaki başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

            İdare Mahkemesince, davacının Sandığa tabi geçen ve toptan ödeme yapılmak suretiyle tasfiye edilen hizmetlerinin ihyasının, 2829 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca ihya talebinde bulunurken herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmaması nedeniyle mümkün bulunmadığı, öte yandan davacının Sandığa tabi 17 yıl 2 ay 15 günlük hizmetine karşılık malüllük aylığı bağlanması talebinin ise, toptan ödeme yapılmak suretiyle hizmetinin tasfiye edildiği dikkate alındığında 5434 sayılı Kanun'un 54. maddesi uyarınca mümkün olmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

            Davacı tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

            5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu'nun emekli aylığı bağlanacak halleri düzenleyen 39. maddesinin (e) bendinde, subay ve askeri memurlarla, gedikli subay ve gedikli erbaşların ahlak noktasından hüküm ile veya yetersizlik veya disiplin sebeplerinden dolayı sicilleri üzerine veyahut askeri mahkemelerce verilecek kararlar üzerine kurumlarınca resen ilişikleri kesilenlerden, emekli aylığı bağlanabilmesi için, ilgililerin fiili hizmet müddetlerinin 25 yılı doldurmuş olmasının şart olduğu, bu fıkra kapsamına girenlere 61 yaşını doldurmadan emekli aylığı bağlanamayacağı kurala bağlanmıştır.

            Anılan Kanunun toptan ödemeyi düzenleyen 82. maddesinin (b) bendinde, 39. maddenin (e) ve (f) fıkralarında yazılı olanlardan; fiili hizmet müddetleri 25 yılı doldurmamış olanlara toptan ödeme yapılacağı kuralına yer verilmiş, 83. maddesinde ise toptan ödeme, ilgililerin, fiili ve itibari hizmet süreleri ile borçlandıkları hizmet süreleri için ödedikleri paralara tekabül eden süreler toplamının her tam yılı ile, görevlerinden ayrıldıkları tarihteki emekli  keseneğine esas aylıkların iki katının çarpımından oluşan miktar olarak tanımlanmıştır.

            Öte yandan 5434 sayılı Kanun'un emekli keseneklerinin geri verilmesine ilişkin 87.maddesinde, bu maddede yazılı olanlardan fiili hizmet müddetleri ile fiili hizmet zamları 5 yılı doldurmamış bulunanlara bir şey verilmeyeceği, ancak tekrar iştirakçi olanların haklarının devam edeceği kurala bağlanmış, anılan maddenin (e) fıkrasında ''idareten veya cezaen vazifelerine son verilenler'' ibaresine yer verilmiş, 88. maddesinde, 87. maddenin (a, b, c, d, e, g, h, i, j, m) fıkralarında yazılı olanlardan fiili hizmet süreleri 10 yıl ve daha fazla bulunanların ayrılışlarında keseneklerinin geri verilmeyeceği, 54. maddesinde ise, 88. madde gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş olanlardan 61 yaşını doldurmadan evvel adi malül durumuna girenlere 53. madde esaslarına göre adi malüllük aylığı bağlanacağı belirtilmiştir.

            Dosyanın incelenmesinden, Kara Kuvvetleri Komutanlığında piyade yüzbaşı olarak görev yapan davacının hakkında disiplinsizlik sicili düzenlendiğinden bahisle 5434 sayılı Kanun'un 39. maddesinin (e) bendi uyarınca 20.2.2002 tarihinde kurumundan ilişiğinin kesildiği ve Sandığa tabi 17 yıl 2 ay 15 günlük hizmetine karşılık toptan ödeme yapıldığı, ilişik kesme işlemine karşı açtığı davanın Askeri Yüksek İdare Mahkemesince reddedildiği, davacının Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesinin 11.11.2004 tarihli kararıyla vesayet altına alındığı, çeşitli sağlık raporlarını da ekleyerek malul ve çalışarak hayatını kazanamayacak durumda olduğundan bahisle hizmetlerinin ihya edilerek malullük aylığı bağlanması için davalı idareye yaptığı 16.12.2004 tarihli başvurusunun, toptan ödeme yapılmak suretiyle tasfiye olunan hizmetlerin ihya edilebilmesi için 2829 sayılı Kanun'un 5. maddesinin (a) bendi uyarınca ihya talebinde bulunulduğu tarihte Sosyal Güvenlik Kurumlarından birine tabi olunması ve istenilen ihya bedelinin yatırılması gerektiğinden bahisle reddedildiği, davacının babası tarafından, oğlunun çalışarak hayatını kazanamayacak derecede malül olduğu, paranoid pisikoz tanısı konulması nedeniyle çalışmasının mümkün olmadığı ileri sürülerek bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

            Dava dosyasına eklenen Sosyal Sigortalar Kurumu Ankara Hastanesince düzenlenen, 3.3.2004 tarih ve 3718 sayılı sağlık raporuyla davacıya "paranoid pisikoz" tanısı konulduğu ve çalışarak hayatını kazanamayacağına karar verildiği, yine 7.7.2004 tarihli Sosyal Sigortalar Kurumu Ankara Eğitim Hastanesince düzenlenen raporda şizofren tanısı konulduğu, (davacının bu rapora dayanılarak 11.11.2004 tarihinde vesayet altına alındığı) bakılan dava devam ederken dava dosyasına ibraz edilen 21.1.2010 tarih ve 64 sayılı Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Hastanesince düzenlenen raporda da şizofreni tanısı konularak çalışarak hayatını sürdüremeyecek durumda olduğunun belirtildiği görülmüştür.

            Olayda, 5434 sayılı Kanun'un 39. maddesinin (e) bendi uyarınca, disiplinsizlik nedeniyle kurumuyla ilişiği kesilen davacıya, anılan Kanunun 82. maddesinin (b) bendi uyarınca toptan ödeme yapılmış ise de; 17 yıl 2 ay 15 gün fiili hizmeti bulunan davacının, belirtilen hizmet süresi ve görevine son veriliş nedeni dikkate alındığında 5434 sayılı Kanunun 87 ve 88. maddesi uyarınca, 87. maddenin (e) bendinde yer alan idareten veya cezaen vazifelerine son verilen ve hizmet süresi 10 yıldan fazla olan; bu haliyle emekli kesenekleri geri verilmeyecek kişi konumunda bulunduğu anlaşılmaktadır.

            Bu durumda, 88. madde gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş kişi konumunda olan davacının durumunun, eklediği sağlık raporları da dikkate alınarak 5434 sayılı Kanun'un 54. maddesine göre açıkta iken adi malul duruma düşenlere ilişkin düzenleme çerçevesinde değerlendirilmesi gerekirken hizmet ihyası yapılmadığından bahisle reddine ilişkin işlemde ve bu işleme karşı açılan davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.

            Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemeye gönderilmesine, 13.10.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

KAYNAK VE ALINTI: http://www.danistay.gov.tr/

Yorumlar