Değerli Ziyaretçiler, 01 Kasım 2012 tarihli Hürriyet Gazetesinde yer alan Oya ARMUTÇU'nun bir haberine göre, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 3. Dairesi Müh.Yzb. E.G.nin açmış olduğu oda hapsi cezasının iptali davasında bir ilk'e imza attı ve "Mahkeme yerine disiplin amiri tarafından verilen ve iç hukuka göre yargı yolu da kapalı olan beş günlük oda hapsi cezasını, doğrudan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS.) 5/1-a maddesine göre iptaline" karar verdi.

Davacı'nın açmış olduğu davada iç hukuktaki düzenleme'ye aksi hüküm tesis edildi. İç hukuktaki düzenleme, 1602 sayılı Askeri Yüksek İDare Mahkemesi Kanununun 21/son maddesinde yer alıyor. Bu fıkrada; "Cumhurbaşkanının, Yüksek Askeri Şüranın tasarrufları ve Sıkıyönetim Komutanlarının 1402 sayılı Kanunda yazılı tasarrufları ile disiplin suç ve tacavüzlerinden ötürü disiplin amirlerince verilen cezalar yargı denetemi dışındadır." denilmek suretiyle, disiplin amirlerince verilen cezaların yargı denetimi dışında tutulduğu görülmektedir.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 3. Dairesi, iç hukuktaki bu kesin hükme rağmen, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 5/1-a maddesinde yer alan kuralı doğrudan uygulama yoluna giderek, Anayasa'nın 90 ıncı maddesinde yer alan sözleşmenin temel hak ve özgürlüklerle ilgili yasayla çelişmesi halinde AİHS.nin esas alınacağına ilişkin kuralı işletmiş oldu. Böylece konu Anayasa Mahkemesine götürülmeden, AYİM.3.Dairesinin kararı ile çözümlenmiş oldu.

Esasen bir müddettir, Avrupa İnan Hakları Mahkemesinde disiplin amirince verilen oda hapsi cezlarıyla ilgili olarak açılan davalarda, işlem AİH.Sözleşmesine aykırı bulunarak Türkiye Devleti aleyhine tazminata hükmolunuyordu.

AİHM.nin aşağıdaki kararları örnek olarak verilebilir: 

1- TSK'da 2008-2009 yıllarında görev yapan dört uzman çavuşun emirlere itaat etmedikleri gerekçesiyle haklarında verilen oda hapsi cezalarıyla ilgili olarak AİHM'de görülen davada Türkiye'nin 17 bin 500 Euro tazminat ödemesine karar verildi.(http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/138879-oda-hapsine-aihmden-ceza)

2- Disiplinsiz davranış sergileyen askerlerin, disiplin amiri olan komutan tarafından oda hapsi ile cezalandırılması ve kışla içerisinde cezaevi olarak düzenlenmiş bir odada hapsedilmesi nedeniyle Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5. maddesini ihlal ettiği görüşüne varan AİHM; gerekçeli kararında, "askerlik hizmeti sırasındaki hapis cezalarının ve bunlara itirazların, yetkili ve bağımsız yargı organları tarafından verilebileceği" yorumunu yaptı.

Türkiye, AİHM kararı gereği, 1981 doğumlu Ersin Pulatlı isimli vatandaşa, mahkeme masrafları da içinde olmak üzere 9500 euro ödeyecek.

Karara konu olay, 2007’de, Diyarbakır’da yaşandı. Diyarbakır’da askerlik yapan E.P. garnizonu izinsiz terk etmesi nedeniyle birlikteki yüzbaşı tarafından Askeri Ceza Kanunu’nun disiplin cezalarını düzenleyen 171. maddesi uyarınca, 7 gün hapse mahkum edildi.(http://askerihukuk.net/?Syf=26&Syz=50850&/ODA-HAPS%C4%B0-CEZALARI-NEDEN%C4%B0YLE-A%C3%87ILAN-DAVALARDA,-AVRUPA-%C4%B0NSAN-HAKLARI-MAHKEMES%C4%B0-TAZM%C4%B0NATA-H%C3%9CKMED%C4%B0YOR.-)

Yorumlar